مقدمه :
 يكي از مصاديق تفكر توحيدي شيعيان در فرهنگ عاشورا و ارزشهاي نهفته در آن متجلي شده است . حسينيه ها و تكاياي ايراني گويا ترين تجلي كالبدي ماهيت و پيام چنين فرهنگي در ساختار فضاي شهري مي باشد . حسينيه ها و تكاياي ايراني كه مظهر پيوند بين زمان ، مكان و مردم مي باشند به دليل ويژگي فضاي شهري بودنش نه تنها در قياس با مكانها هم عملكرد خويش در ساير كشورها هويتي متمايز مي يابد ، بلكه به عنوان تنها فضاهاي باز شهري با عملكرد مذهبي در فرهنگ شهر سازي مسلمين منحصر به فرد مي باشد . بررسي سكونتگاههاي مسلمين بر اين اساس كه با حريم فيزيكي و يا ذهني خاص خود تجلي جامعه و فرهنگي جدا از ساير تمدنها مي باشند ، با معرفي خاور شناسان از قرن 19 ميلادي به بعد در ادبيات غرب مطرح شد و از آن پس عنوان ((شهر اسلامي)) اطلاق مي گرديد در حوزه مطالعات شهري جايگاه ويژه اي يافت . از نگرشهاي مشخص مذهبي در محدوده دين اسلام نيز مي توان به عنوان عامل ديگري در بيان نمايش متفاوتي از وحدت در شهرهاي مسلمين نام برد . از آن جمله مي توان به كتاب شهرهاي عربي ـ اسلامي كه در مورد ساختار فضايي شهر تونس است را نام برد . پس از بررسي فضاهاي مختلف آيين برگزاري سوگواري ماه محرم در ايران و ساير مناطق شيعه نشين از جمله هند ، كشورهاي عربي و تركيه اشاره كرد . اهميت مراسم سوگواري ماه محرم در فرهنگ شيعه : از نظر اخلاقي حماسه كربلا براي پيروان امام حسين (ع) و حتي بسياري از آزاد انديشان در طول تاريخ ، الگوي براي زندگي و تفكر در باب چگونه زيستن بوده و مي باشد . از نظر اجتماعي به عنوان عامل وحدت بين اقشار مختلف عمل نموده است . در اوايل قرن 19 ميلادي مراسم ماه محرم ، عاملي در حفظ پيوند و يگانگي بين جوامع شيعه ، سني و هندو در مناطقي از هندوستان بوده است . به گفته شوشتري سياح ايراني (هندوها در شمال هند بدون آنكه اعتقادي به اسلام داشته باشند با مشقت زياد مكانهاي براي عزاداري امام حسين (ع) برپا مي كنند .) افزايش توجه مردم به امور سياسي از موارد ديگري است كه تاثير واقعه عاشورا را بر فرهنگ شيعيان نشان مي دهد كه خود بيانگر اعتقاد شيعه به وحدت و يا جدايي ناپذيري سياست از دين است .